ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

-Τι είναι η παρακίνηση των εργαζομένων και γιατί είναι σημαντική για την ομαλή λειτουργία                                           μίας σύγχρονης επιχείρησης;

Κατά τον Higgins, η παρακίνηση είναι η εσωτερική ώθηση που ικανοποιεί τις ανικανοποίητες ανάγκες του ανθρώπου. Η παρακίνηση είναι ένα σύνολο από ενεργητικές δυνάμεις, οι οποίες μπορεί να προέρχονται από τον ίδιο τον άνθρωπο ή από το περιβάλλον του και καθορίζουν την στάση του απέναντι στην εργασία. Η παρακίνηση είναι πολύ σημαντική για την διαχείριση του ανθρωπίνου δυναμικού, καθώς συνδέεται άμεσα με την ανθρώπινη συμπεριφορά αλλά και την απόδοση των εργαζομένων. Το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί το πιο σημαντικό κεφάλαιο μίας επιχείρησης, και με την σωστή παρακίνηση, ο κάθε εργαζόμενος, ακόμα και ένας μέτριας αποτελεσματικότητας μπορεί να γίνει πιο αποδοτικός για την επιχείρηση, βοηθώντας περαιτέρω την επίτευξη των στόχων της.

Οι θεωρίες παρακίνησης στοχεύουν να απαντήσουν σε ερωτήματα όπως τι κάνει τον άνθρωπο να θέλει να δουλέψει περισσότερο ή λιγότερο, τι προσδιορίζει την συμπεριφορά απέναντι στην εργασία αλλά και ποιες μεταβλητές πρέπει να επηρεασθούν και προς ποια κατεύθυνση για να αποδίδουν οι εργαζόμενοι. Με τα χρόνια, πολλές θεωρίες έχουν αναπτυχθεί αναφορικά με την παρακίνηση του ανθρωπίνου δυναμικού. Οι θεωρίες παρακίνησης χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες, τις θεωρίες περιεχομένου και τις θεωρίες διαδικασιών. Οι πρώτες αναφέρονται στο περιεχόμενο και το είδος των κινήτρων, που ενεργοποιούν τους ανθρώπους και τους ωθούν σε συγκεκριμένη συμπεριφορά, ενώ στις δεύτερες ανήκουν οι θεωρίες που δίνουν έμφαση στις διαδικασίες που ωθούν τους ανθρώπους να συμπεριφέρονται κατά συγκεκριμένο τρόπο Το συμπέρασμα όμως που έχει εξαχθεί, είναι πως καμία από αυτές τις θεωρίες δεν είναι από μόνη της επαρκής για να καλύψει όλες τις κατηγορίες των εργαζομένων και επιχειρήσεων.

Ας δούμε μερικές από αυτές:

Θεωρία Ιεράρχησης των Αναγκών του Maslow 

Σύμφωνα με τον A.Maslow οι ανάγκες των ανθρώπων κατατάσσονται σε 5 διαφορετικά επίπεδα τα οποία αναπτύσσονται με την μορφή πυραμίδας και με το χαρακτηριστικό ότι ανάλογα με την φάση στην οποία βρίσκεται η ζωή μας μετακινούμαστε ανεβαίνοντας ή κατεβαίνοντας σε αυτά. Βάση της πυραμίδας των αναγκών του Maslow είναι οι βιολογικές ή φυσικές ανάγκες των ανθρώπων. Οι ανάγκες δηλαδή που σχετίζονται με την βιολογική του επιβίωση. Ακολουθούν οι ανάγκες ασφάλειας που σχετίζονται με την γενικότερη ασφάλεια που έχει ένας άνθρωπος και πως αυτή εξασφαλίζεται στην ζωή του. Στο επόμενο επίπεδο βρίσκονται οι κοινωνικές ανάγκες δηλαδή οι ανάγκες που σχετίζονται με την ένταξη των ανθρώπων σε μια κοινωνία. Οι ανάγκες αυτοεκτίμησης που σχετίζονται με την αναγνώριση και την αποδοχή από τα άλλα μέλη και τέλος στο ανώτερο επίπεδο βρίσκονται οι ανάγκες αυτοπραγμάτωσης ή αυτοολοκλήρωσης που σχετίζονται με την ατομική πληρότητα του καθενός, η ικανοποίηση δηλαδή που απολαμβάνει κανείς μέσα από την προσωπική του ολοκλήρωση. Όλες αυτές οι ανάγκες αποτελούν ισχυρά κίνητρα ώστε οι άνθρωποι να δρουν και να ικανοποιούν το ελάχιστο σε κάθε επίπεδο αναγκών. Ο Maslow πίστευε ότι όταν μια ανάγκη είναι ανικανοποίητη σε ελάχιστο επίπεδο μόνο τότε θα αποτελέσει κίνητρο για τον καθένα μας να δράσουμε ώστε να την ικανοποιήσουμε (π.χ. θα αγοράσουμε τρόφιμα όταν διαπιστώσουμε έλλειψη, όταν πεινάσουμε). Επιπλέον, ισχύει ότι εάν δεν έχει ικανοποιηθεί η ανάγκη ενός επιπέδου, ο άνθρωπος δεν μπορεί να προχωρήσει στην ικανοποίηση αναγκών υψηλότερου επιπέδου. Για παράδειγμα, όταν ένας άνθρωπος πεινάει και δεν έχει καταφύγιο, δεν τον απασχολεί η ασφάλεια ή η αυτοπραγμάτωση.